Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu prezantoi kushte të reja që ndërlikuan negociatat që synonin lirimin e pengjeve dhe pezullimin e luftimeve në Rripin e Gazës në maj, sipas zyrtarëve amerikanë dhe të huaj.
New York Times raportoi fillimisht mbi përcaktimet shtesë të Netanyahut, duke cituar dokumente të brendshme të qeverisë izraelite që përshkruajnë pozicionin negociues të vendit.
Negociatat indirekte midis Izraelit dhe Hamasit, të ndërmjetësuara nga SHBA, Katari dhe Egjipti, u përqendruan në një propozim armëpushimi që do të ndalonte përkohësisht konfliktin dhe do të siguronte lirimin e pengjeve të mbajtura nga Hamasi dhe të palestinezëve të ndaluar nga Izraeli.
Por Netanyahu shtoi kushte të reja që forcat izraelite të mbajnë kontrollin e kufirit jugor të Gazës me Egjiptin dhe që të vendosen më shumë kufizime për palestinezët që kërkojnë të kthehen në shtëpitë e tyre në enklavë, sipas zyrtarëve amerikanë dhe të huaj.
Bisedimet e armëpushimit, me Izraelin të përfaqësuar nga kreu i shërbimit të tij të inteligjencës dhe zyrtarë të tjerë, kishin përparuar afër një marrëveshjeje. Por kur skicat e një marrëveshjeje të mundshme u kthyen në Jerusalem, “Netanyahu më pas do të zhvendoste shtyllat dhe do të propozonte kushte të reja”, tha një zyrtar i Lindjes së Mesme për NBC News.
Zyra e Netanyahut tha të martën se raportet se Izraeli kishte shtuar kushte të reja në propozim janë “të rreme” dhe se një letër nga ai muajin e kaluar “nuk paraqet kushte shtesë dhe sigurisht nuk kundërshton ose minon propozimin e 27 majit”.
Një përfaqësues i Hamasit në Liban i tha Sky News, transmetuesit partner britanik të NBC News, të martën se grupi nuk do të merrte pjesë në negociatat e planifikuara këtë javë në Lindjen e Mesme. “Netanyahu nuk është i interesuar të arrijë një marrëveshje që i jep fund plotësisht agresionit”, tha përfaqësuesi. Por përkundrazi ai po mashtron dhe shmang dhe dëshiron ta zgjasë luftën dhe madje ta zgjerojë atë në nivel rajonal.
Izraeli planifikoi të dërgonte një delegacion në negociata të enjten, tha një zëdhënës i Departamentit të Shtetit.
Netanyahu ka deklaruar publikisht për më shumë se një muaj se ai nuk ka ndërmend të rrezikojë sigurinë izraelite përgjatë kufirit Egjipt-Gaza i njohur ndryshe si Korridori i Filadelfit.
Duke folur në një ceremoni diplomimi të Forcave të Mbrojtjes të Izraelit muajin e kaluar, Netanyahu tha se çdo marrëveshje duhet të parandalojë “kthimin e terroristëve të armatosur dhe hyrjen e armëve, në veri të Rripit të Gazës”.
Kritikët në Izrael, duke përfshirë familjet e pengjeve, kanë akuzuar Netanyahun për dështimin për t’i dhënë përparësi një marrëveshjeje që do të ndalonte përkohësisht luftimet dhe do të sillte pengjet izraelitë në shtëpi.
Ata thonë se ai është përpjekur të qetësojë anëtarët e ekstremit të djathtë të koalicionit të tij qeverisës, të cilët kanë kërcënuar se do të ndalojnë mbështetjen e tyre për qeverinë e tij nëse arrihet një marrëveshje armëpushimi.
Zyrtarët e SHBA-së, Perëndimit dhe Lindjes së Mesme thonë gjithashtu se Hamasi shpesh ka treguar ngurrim për të bërë kompromis dhe ka kërkuar kushte të reja ndonjëherë që e kanë bërë të vështirë arritjen e një marrëveshjeje.
Lufta në Gaza midis Izraelit dhe Hamasit u ndez nga sulmi terrorist i Hamasit në Izrael më 7 tetor, i cili vrau 1200 njerëz, shumica prej tyre civilë. Rreth 40,000 palestinezë kanë vdekur në Gaza që kur Izraeli filloi operacionin e tij ushtarak hakmarrës në enklavë, sipas zyrtarëve lokalë të shëndetësisë.
Në një deklaratë të dielën, Hamasi tha se Izraeli i kishte shtuar kushte të reja një propozimi të mëparshëm që zbulonte synimin e tij për të vazhduar “agresionin” e tij në Gaza dhe për të sabotuar një marrëveshje të mundshme armëpushimi.
Grupi sugjeroi që ndërmjetësit ndërkombëtarë të dilnin me një plan për të zbatuar atë që u ra dakord muajin e kaluar në vend që të kalonin nëpër më shumë raunde negociatash ose propozime të reja.
Edhe pse SHBA, së bashku me Katarin dhe Egjiptin, u bënë thirrje të dyja palëve që të kthehen në tryezën e bisedimeve këtë javë, një zyrtar i lartë i administratës Biden pranoi se nevojitet një përparim i madh përpara se të dyja palët të bien dakord për një armëpushim.
“Nuk është se marrëveshja do të jetë gati për t’u nënshkruar të enjten,” u tha gazetarëve zyrtari i lartë i administratës. “Ka ende shumë punë për të bërë, por ne besojmë se ajo që ka mbetur këtu me të vërtetë mund të kapërcehet, dhe me të vërtetë nuk ka kohë për të humbur.”
Bisedimet mund të ndërrohen gjithashtu nga zotimi i Iranit për të goditur Izraelin pas vrasjes së liderit politik të Hamasit, Ismail Haniyeh, në Teheran më 31 korrik. Haniyeh drejtonte negociatat e Izraelit me Hamasin në atë kohë.
Irani ka akuzuar Izraelin për orkestrimin e vrasjes së Haniyeh, i cili vdiq në një shpërthim bombë gjatë një vizite në Teheran për inaugurimin e presidentit të ri të Iranit./NBCnews/
