Bitcoin, i cili sapo ka kaluar 100 mijë dollarë, është kriptomonedha më e njohur, por është e rrethuar nga mistere, skandale dhe një reputacion ende i errët.
Dhe tani ai përfundon në qendër të një operacioni të policisë britanike mbi një sistem pastrimi parash midis Londrës, Moskës dhe Dubai-t.
Në 16 vitet që kur u shpik Bitcoin, askush nuk ka qenë në gjendje të identifikojë themeluesin e tij me siguri absolute.
Gjithçka filloi në tetor 2008, kur një “letër e bardhë” me nëntë faqe që i atribuohej një farë Satoshi Nakamoto prezantoi parimet e kësaj monedhe virtuale e cila “do të lejonte që pagesat online të kryheshin nga një institucion financiar në tjetrin pa kaluar nëpër institucionet financiare”.
Intuita origjinale
Ideja ishte për t’i shpëtuar kontrollit të bankave qendrore, tradicionalisht të vetmet institucione të afta për të krijuar para.
Por a është Satoshi Nakamoto një emër i vërtetë? Një pseudonim? Një ekip njerëzish?
Ka disa teori, por misteri vazhdon.
Një shkencëtar kompjuterik australian i quajtur Craig Wright pretendoi se kishte shkruar këtë letër të bardhë, por Gjykata e Lartë e Drejtësisë në Londër përjashtoi që ai të ishte legjendari Nakamoto.
Që nga krijimi i tij, ndaj Bitcoin-it janë hedhur akuza se është monedha e përdorur në deep web për pagesa të paligjshme që nuk lënë asnjë gjurmë.
Është gjithashtu monedha e pretenduar nga hakerat në sulmet e tyre kibernetike.
Hetimi nga policia britanike
Tani çështja po bëhet edhe gjeopolitike.
Presidenti i zgjedhur i SHBA-ve, Donald Trump, është madje gati të krijojë stablecoin-in e tij, pra një kriptomonedhë të lidhur me vlerën e dollarit, nëpërmjet platformës World Liberty Financial të krijuar në shtator.
Por kriptoma e njohur po bëhet një kanal për organizatat kriminale dhe entitetet shtetërore që duan të fshehin të ardhurat e aktiviteteve të paligjshme.
Një operacion i madh i udhëhequr nga policia britanike sapo ka zbuluar një skemë shumë miliarda dollarësh të pastrimit të parave të operuara midis Londrës, Moskës dhe Dubai-t që lejoi spiunët rusë dhe trafikantët evropianë të drogës të shmangnin sanksionet, raportoi herët gazeta britanike Financial Times.
Agjencia Kombëtare e Krimit të Mbretërisë së Bashkuar tha të mërkurën e 4 dhjetorit se hetimi i saj për Operacionin Destabilizues u përqendrua në dy kompani, Smart dhe TGR, që vepronin si qendra për kriminelët super të pasur dhe individët e shënjestruar nga sanksionet perëndimore që synonin oligarkët e Moskës në listën e zezë që mbështeteshin në kriptovalutat jashtë sistemit bankar.
Rrjeti i kriptove që përdoret nga trafikantët e kokainës
NCA-ja tha se rrjeti ishte përdorur nga klientë, përfshirë kartelin Kinahan, trafikantë të njohur irlandez të kokainës të lidhur me vrasje të shumta me pagesë, si dhe për të financuar grupe ransomware dhe “operacione spiunazhi rus” nga fundi i vitit 2022 deri në mesin e vitit 2023 për të vepruar në Perëndim.
Rasti tregon gjithashtu përdorimin në rritje të kriptomonedhës nga ata të cilët ishin shkëputur nga sistemi bankar global, shpjegoi më tej Financial Times.
Rob Jones, menaxher i përgjithshëm i operacioneve në NCA, e quajti hetimin “operacionin më të rëndësishëm të pastrimit të parave” që agjencia e tij ka ndërmarrë ndonjëherë.
Monedha referuese tether
Rrjeti përdori korrierë për të mbledhur para nga kriminelët në një vend si Britania e Madhe në këmbim të kriptomonedhës, me Tether si monedhë referimi.
Më pas, paratë do të pastroheshin përmes kompanive dhe vlera ekuivalente do të vihej në dispozicion në vende të tjera.
Kjo tregti e dyanshme e bëri të qartë se bosat hiper-likuide të kokainës ndihmuan njëkohësisht kriminelët kibernetikë dhe elitat ruse të pastronin kriptovalutat e vjedhura dhe të aksesonin paratë duke iu shmangur sanksioneve perëndimore.
Tether ka zëvendësuar bitcoin si “kriptomonedha e momentit”, sipas zyrtarëve të NCA-së, pasi lidhja e tij me dollarin amerikan i ndihmon kriminelët të sigurojnë ruajtjen e vlerës së parave.
Aksionerët dhe fiksuesit
Cantor Fitzgerald fitoi 5 për qind të aksioneve në Tether.
Howard Lutnick, pronari i shumicës dhe CEO i Cantor, është bërë një ungjilltar për stablecoin, i cili tani është një klient i madh i kompanisë së tij.
Lutnick, i cili është bashkëkryetar i ekipit të tranzicionit të Donald Trump, u emërua për të kryesuar Departamentin e Tregtisë nga presidenti i zgjedhur i SHBA-ve.
Grupi shtetëror rus i medias RT, i goditur nga sanksionet, përdori gjithashtu rrjetin Smart për të lëvizur para në mënyrë të fshehtë për të mbështetur “aktivitetet e një organizate mediatike në gjuhën ruse në MB”, tha NCA-ja.
Mbi 100 miliardë paund pastrohen çdo vit në Mbretërinë e Bashkuar ose përmes saj, sipas zyrtarëve të NCA-së, deri në 5 miliardë paundë nga të cilat merren përmes kriptomonedhës.
Qendrat fizike ku mund të pastrohen paratë
TGR-ja, e cila ka një zyrë pranë Oxford Circus në Londër dhe gjithashtu në Dubai, dyshohet se ka bashkëpunuar me Smart duke marrë shuma të mëdha parash fizike në emër të pronares së Smart, Ekaterina Zhdanova.
Ajo është një 38-vjeçare nga Moska, e cila ka dalë në kopertinat e revistave të biznesit në Rusi dhe është akuzuar nga Thesari i SHBA-ve se ka transferuar më shumë se 100 milionë dollarë në Emiratet e Bashkuara Arabe në emër të një oligarku të paidentifikuar të goditur nga sanksionet.
Shtetet e Bashkuara vendosën sanksione ndaj Zhdanova-s vitin e kaluar; Tani ajo ndodhet në arrest shtëpiak në Francë.
TGR drejtohet nga George Rossi dhe Elena Chirkinyan, sipas NCA-së, të cilët të dy u vendosën nën sanksione nga Thesari i SHBA-ve që nga e mërkura e 4 dhjetorit.
NCA-ja ka arrestuar gjithashtu 84 persona, shumë prej të cilëve janë në burg, dhe ka sekuestruar 20 milionë paund në para dhe kriptovaluta. /Corriere della Sera/Albanianpost.com/
