Gjermania u bë shpenzuesi më i madh i mbrojtjes në Evropë për herë të parë që nga fundi i Luftës së Ftohtë vitin e kaluar, pasi shpenzoi miliarda dollarë për prokurime, tha të hënën Instituti Ndërkombëtar i Kërkimeve për Paqen në Stokholm (SIPRI).
Raporti vjetor i studiuesit mbi shpenzimet ushtarake kombëtare thotë se shpenzimet ushtarake të Gjermanisë arritën në 77.8 miliardë euro (88.5 miliardë dollarë) vitin e kaluar, duke tejkaluar Mbretërinë e Bashkuar e cila shpenzoi një shifër ekuivalente prej 81.8 miliardë dollarësh, shkruajnë mediat e huaja, përcjell Telegrafi.
Kjo e bën Gjermaninë shpenzuesin më të madh në Evropë në terma realë dhe të katërtin më të madh në botë pas SHBA-së, Kinës dhe Rusisë.
Bumi erdhi falë një fondi jashtë buxhetit prej 100 miliardë eurosh të krijuar për të modernizuar ushtrinë kombëtare pas luftës së Rusisë në Ukrainë, tha Lorenzo Scarazzato, një studiues në SIPRI i cili ndihmoi në përpilimin e shifrave.
Shpenzuesit e tjerë më të mëdhenj të Evropës në vitin 2024 ishin Mbretëria e Bashkuar, me 71.9 miliardë euro (81.8 miliardë dollarë), e ndjekur nga Ukraina dhe Franca, të dyja me 56.9 miliardë euro (64.7 miliardë dollarë).
Çdo vend evropian përveç Maltës – një shtet neutral – rriti shpenzimet e tij ushtarake, duke i çuar totalet përtej niveleve maksimale të epokës së Luftës së Ftohtë, thuhet në raport.
Rritjet më të mëdha nga viti në vit përfshinin Rumaninë (43%), Holandën (35%), Suedinë (34%) dhe Republikën Çeke (32%).
“Politikat e fundit të miratuara në Gjermani dhe shumë vende të tjera evropiane sugjerojnë se Evropa ka hyrë në një periudhë shpenzimesh të larta dhe në rritje ushtarake që ka të ngjarë të vazhdojnë në të ardhmen e parashikueshme”, tha Scarazzato.
Ende duke pasur vështirësi për të përmbushur 2%
Sado të mëdha, shifrat tregojnë se sa shumë duhet të bëjnë disa vende kryesore evropiane për të tejkaluar, ose edhe thjesht për të përmbushur, objektivin e shpenzimeve të mbrojtjes prej 2% të PBV-së të NATO-s.
Ndërsa presidenti i SHBA-së, Donald Trump po shtyn për një rritje në 5% të PBV-së, udhëheqësit pritet të bien dakord për një shifër në një samit shumë të pritur në qershor në Hagë këtë qershor.
Diplomatët presin që një kompromis mund të arrihet midis 3% dhe 3.5%.
Për krahasim, të dhënat e SIPRI tregojnë se shpenzimet amerikane arritën në 876.5 miliardë euro (997 miliardë dollarë) në vitin 2024.
Kjo është 66% e të gjitha shpenzimeve nga 32 vendet anëtare të NATO-s dhe 37% e të gjitha shpenzimeve ushtarake globale në vitin 2024.
Polonia është “liderja e pamposhtur” në Evropë, pasi shpenzoi 31% më shumë për mbrojtje vitin e kaluar krahasuar me vitin 2023, duke arritur në 33.4 miliardë euro (38.0 miliardë dollarë) në vitin 2024, sipas SIPRI.
NATO raporton se Varshava ndau rreth 4.07% të PBV-së së saj për mbrojtje në vitin 2024, bazuar në çmimet dhe kurset e këmbimit të vitit 2021.
Megjithatë, hendeku është aq i madh për disa vende saqë, pavarësisht një rritjeje prej 28% të shpenzimeve nga viti në vit, Gjermania arriti vetëm 2.1% të PBB-së në vitin 2024, treguan shifrat e publikuara nga aleanca ushtarake perëndimore të enjten e kaluar.
Bundestagu ka miratuar një reformë kushtetuese që do të përjashtojë shpenzimet ushtarake që tejkalojnë 1% të PBB-së nga rregullat e saj që kufizojnë huamarrjen sipas të ashtuquajturit mekanizëm ‘frenimi i borxhit’ i cili kufizon huamarrjen.
Megjithatë, ende nuk është paraqitur asnjë plan konkret se si ky borxh i ri i disponueshëm mund të përdoret nga qeveria gjermane. /Telegrafi/
